Մկանների ցուցադրում, այսպես կարելի է բնութագրել Ռուսաստանի և Թուրքիայի այսօրվա հայտարարություններն ու նախաձեռնությունները: Պետդումայի առաջարկությունը, դիվանագետի համոզմամբ, ևս այդ շարքից է: Ոչ Ռուսաստանը կգնա առճակատման, ոչ էլ թուրքերը կցանկանան բախվել ռուսների հետ՝ լավ իմանալով, որ Մոսկվան կարող է մասնատել Թուրքիան: Շան գլուխն իրականում ոչ թե մեր սահմանների մոտ է, այլ սիրիական հակամարտության մեջ:

Մարդու իրավունքների վերաբերյալ միջազգային պայմանագրերի և կոնվենցիաների կատարումն ապահովող միջազգային ոչ դատական կառուցակարգերի համակարգը չի սահմանափակվում առանձին պայմանագրերի կատարման նկատմամբ վերահսկողական հատուկ կառուցակարգերով միայն:

...պետք է հաստատվի և վավերացվի Նորին Մեծություն ամենայն Ռուսաց Կայսրի և Նորին Մեծություն Պարսկական Շահի կողմից, և նրանց ձեռքով հանդիսավոր ստորագրվելուց հետո վավերացումները չորս ամսվա ժամանակամիջոցում կամ հնարավորության դեպքում ավելի շուտ պետք է փոխանակվեն երկու Լիազորների միջև:  Կնքված է Թուրքմենչայ գյուղում Քրիստոսի ծննդից հետո 1828 թվականի փետրվարի 10-ին:

Այդ ժամանակ՝ 1921թ.-ի մարտի 16-ին, բոլշևիկները պայմանագիր կնքեցին Քեմալի հետ, որով Թուրքիային հանձնեցին Հայաստանի Հանրապետության մի մասը, երկու այլ մասեր տվեցին Ադnբեջանին, և մնացորդի վրա փակցրեցին «Սովետական Հայաստան» պիտակը և բռնակցեցին Ռուսաստանին:

Թեև Վիլսոնի ուղերձում առանձնանշված չէ որևէ երկիր, այսուհանդերձ, անտարակույս, ԱՄՆ նախագահի ուղերձը վերաբերում էր նաև Հայաստանին: Վիլսոնը սույն ուղերձի վրա, իր խորհրդական, գնդապետ Էդվարդ Հաուզի հետ միասին, աշխատել է 1918թ. հունվարի 4-ին, 5-ին և 7-ին:

Այսպիսով, Թուրքիայի Հանրապետության, որպես Օսմանյան կայսրության իրավահաջորդի, փոխհատուցման պարտավորությունը ներկայիս Հայաստանի Հանրապետության նկատմամբ, որպես Հայաստանի առաջին հանրապետության իրավահաջորդի, կազմում է առնվազն 41 միլիարդ 514 միլիոն 230 հազար 940 ամերիկյան դոլար:

Այսպիսի դեպքում ռուսական արքունիքի և Բարձր Դռան միջև դիվանագիտական հարաբերությունների վերականգնումից անմիջապես հետո սահմանավայր կուղարկվի երկու ռուսական կոմիսարներից, երկու օսմանյան կոմիսարներից, մեկ ֆրանսիական կոմիսարից և մեկ անգլիական կոմիսարից կազմված հանձնաժողով: Հանձնաժողովը պետք է իր վրա դրված գործը կատարի ութ ամսվա ընթացքում՝ հաշվելով սույն պայմանագրի վավերացումների փոխանակման օրից:

Եթե Լոզանի պայմանագիրը ստորագրած կողմերց մեկը (Բրիտանական կայսրությունը, Ֆրանսիան, Իտալիան, Ճապոնիան, Ռումինիան և Հունաստանը) ճանաչել է Թուրքիայի Հանրապետությունը, նրա արևմտյան ու հարավային սահմանները, ապա մյուս կողմը (Թուրքիան) դրա դիմաց ստանձնել է որոշակի պարտավորություններ՝ մասնավորապես 37-44 հոդվածների մեջ ամրագրված ազգային փոքրամասնության իրավունքների հարգումը:

Այդ ժամանակ՝ 1921թ. մարտի 16-ին, բոլշևիկները պայմանագիր կնքեցին Քեմալի հետ, որով Թուրքիային հանձնեցին Հայաստանի Հանրապետության մի մասը, երկու այլ մասեր տվեցին Ադրբեջանին, և մնացորդի վրա փակցրեցին «Սովետական Հայաստան» պիտակն ու բռնակցեցին Ռուսաստանին:

Ջեյմս Ջերարդ, ԱՄՆ դեսպան Գերմանիայում (1913-17թթ.):