Հելսինկյան եզրափակիչ ակտում նշվում է ակտի սկզբունքների համապատասխանության մասին ՄԱԿ-ի կանոնադրությանը և արտահայտում անդամ պետությունների կամքը Հելսինկյան ակտի սկզբունքները կիրառելիս գործել ՄԱԿ-ի կանոնադրության նպատակներին և սկզբունքներին համապատասխան: Հելսինկյան ակտի 10-րդ սկզբունքը ուղղակիորեն հաստատում է, որ այն դեպքում, երբ ՄԱԿ-ի կանոնադրությամբ անդամների ստանձնած պարտավորությունները կհակասեն որևէ պայմանագրով կամ միջազգային այլ համաձայնագրով ստանձնած պարտավորություններին, կգերակայեն կանոնադրությամբ ստանձնած նրանց պարտավորությունները` ՄԱԿ-ի կանոնադրության 103-րդ հոդվածին համապատասխան:

Տավուշյան մինի պատերազմից հետո  միջազգային քաղաքագետների  և ռազմա-քաղաքական վերլուծաբանների կարծիքը բաժանվեց երկու մասի. որոշ վերլուծաբաններ գտան, որ կատարվածը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև երեսուն տարի մխացող պատերազմական կրակի հերթական բորբոքում է, 2106 թվականի պատերազմի վերարտադրությունը։ Այլ վերլուծաբաններն այն միտքն հայտնեցին, որ թուրք-ադրբեջանական կլիկը փորձում է ռազմական գործողությունների ծանրության կենտրոնը տեղափոխել անմիջականորեն Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև՝ ունենալով հեռուն գնացող աշխարհաքաղական և աշխարհառազմավարական ծրագեր։

Թուրք-ադրբեջանական ռազմա-քաղաքական կենակցությունը սկիզբ առավ  անցյալ  դարի սկզբներին, երբ Թուրքիայի ձեռամբ լույս աշխարհ եկած Ադրբեջանական հանրապետությունը 1918 թվականի հունիսի 4-ին Բաթումում Օսմանյան պետության հետ կնքեց առաջին միջպետական փաստաթուղթը։ Հարյուր տարի է անցել «եղբայության» մեկնարկից, սակայն ոչինչ չի փոխվել Աթաթյուրքի և Նարիմանովի հետնորդների ուղեղներում։ 1918 թվականին հայերի դեմ նյութած դավադիր պլանները նույնությամբ վերարտադրված են 2010 թվականին ստորագրված  թուրք-ադրբեջանական պայմանագրում։

 

Հոդվածը նվիրված է նորաստեղծ Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետության կողմից ֆաշիստական Գերմանիայից ժառանգած կարծրատիպերից ձերբազատման գործընթացին: Մասնավորապես անդրադարձ է կատարվում Հոլոքոստից հետո հրեա և գերմանացի ժողովուրդների հաշտեցման և պատմական անցյալի հաղթահարման ուղղությամբ Գերմանիայի կողմից իրականացված քայլերին: Այդ համատեքստում որոշ զուգահեռներ են անցկացվում Թուրքիայի՝ Հայոց ցեղասպանության հարցում որդեգրած դիրքորոշման հետ:

Ընդամենը երեք շաբաթում ԱՄՆ եւ միջազգային միացյալ զորքերը (ՄՄԶ) 5 ռազմաբազա են հետ հանձնել Իրաքի զինուժին։ Մինչ այդ, այն, ինչ պետք էր վերցրեցին, ինչը քիչ կարևոր էր` ոչնչացրին։ Այս կարծիքն է հայտնել այդ զորքերի տեղաշարժին ականատես BBC-ի թղթակիցը։ ԱՄՆ-ի եւ ՄՄԶ-ի զորքերը շատ արագ դատարկեցին Սիրիա-Իրաք սահմանի մոտակայքում Ղաեմ ռազմաբազան, ապա Ղիյարեն՝ Մուսելում, հետո հերթը հասավ Քերքուքի K1 եւ Մուսելի Նինվա ռազմաբազաներին։

Վերջին տարիներին, երբ Թուրքիայի իսլամական կողմնորոշում ունեցող քաղաքական էլիտան արտաքին քաղաքականության նոր ռազմավարությունում նախապատվությունը տվեց նեոօսմանիզմին, այդ գաղափարախոսությունն աստիճանաբար դարձավ ներքին և արտաքին քաղաքականության առանցք։

Առաջին քաղաքակրթությունից՝ Շումերներից սկսած  պատերազմները, նվաճումներն ու բռնությունները պատմության անքակտելի մաս են կազմել։ Անցած յոթ ու կես հազար տարիների ընթացքում ընդամենը 360 տարի է խաղաղություն տիրել երկրագնդի վրա։ Այսօր էլ աշխարհի տարբեր ծագերում կռվում, կրակում և սպանում են։

Ռուս-սիրիական համատեղ առճակատման դինամիկան կորոշի  Թուրքիայի հետագա քաղաքական քայլերը, այդ թվում նաև կովկասյան ուղղությամբ։ Եթե նա անհաջողության մատնվի Սիրիայում, ինչի հավանականությունը բավական մեծ է, ապա կարող է ակտիվացնել գործողությունները մեր տարածաշրջանում, ինչին պետք է պատրաստ լինել։

Մյունխենյան գործարքը Ֆրանսիայի և Բրիտանիայի կողմից փաստացի համաձայնություն էր Ավստրիայի և Չեխոսլովակիայի հարցերում զիջումների գնալ նացիստական Գերմանիային և Իտալիային: Մի քանի տարի վարվող «խաղաղեցման քաղաքականությունն» ի վերջո իր պրակտիկ արտացոլումը գտավ 1938թ. կնքված Մյունխենի պայմանագրում:

Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ հասունացող ռազմական ընդհարման հեռանկարը, իշխանության համար ծավալվող ներքին պայքարը և մի շարք այլ խորքային խնդիրներ պատճառ դարձան 1980-ականների վերջերին Ադրբեջանում իսլամական գործոնի քաղաքականացման և վերաիմաստավորման համար:

Միջուկային համաձայնագիրը համարվում է Իրանի նորագույն պատմության հետհեղափոխական շրջափուլի դիվանագիտական ամենամեծ ձեռքբերումը: Եթե ԻԻՀ նախագահ Մահմուդ Ահմադինեժադի (2005-2013) նախագահության տարիներին միջուկային ծրագրի շուրջ բանակցությունները որևէ լուրջ արդյունք չկարողացան ապահովել, ապա Հասան Ռուհանիի նախագահության շրջանում, ի վերջո, հաջողվեց հասնել համաձայնության, որն Իրանին հնարավորություն տվեց չեզոքացնել ռազմական հարձակման վտանգը, չեղարկել միջազգային պատժամիջոցների մեծ մասը, որոնք երկրի տնտեսությունը կաթվածահար վիճակի էին հասցրել, և միջազգային ասպարեզում ու տարածաշրջանում Իրանը հայտնվել էր բավական խոցելի իրավիճակում:

Հիշենք անցյալ դարի քառասունական թվականների ներգաղթը, երբ   Լիբանանից եկած մեր հայրենակիցները, հետպատերազմյան ծանր պայմաններում, մեծ ներդրում ունեցան երկրի վերականգնման ու զարգացման գործում։ Լիբանանահայերի ներկա սերունդը կարող է նույնն անել, և ավելին։ Օգնենք մեր հայրենակիցներին, դրանով իսկ օգնած կլինենք  Հայաստանի առաջընթացին։

Միացյալ Նահանգների քաղաքական կոնտեքստում անչափ կարևոր է դոկտրին հասկացությունը: Դոկտրինը տվյալ պետության արտաքին քաղաքականության, գերակայության համակարգն է:1957թ. ի հայտ է գալիս Էյզենհաուերի դոկտրինը: Այդ դոկտրինի համաձայն՝ ԱՄՆ-ն պարտավորություն ստանձնեց ռազմական և տնտեսական օգնություն ցուցաբերել տարածաշրջանի երկրներին, որոնք դարձան ագրեսոր միջազգային կոմունիզմի համար: 1957թ. մարտին այդ ծրագրի իրագործման համար հատկացվեց 200 միլիոն դոլար:Էյզենհաուերի դոկտրինը բացասական արձագանք գտավ արաբական երկրների մեծամասնության կողմից:

Պատմության մեջ ամենաերկար պատերազմը համարվում է Անգլիայի և Ֆրանսիայի միջև մղված հարյուրամյա պատերազմը, որը հարյուր տարի չի տևել, այլ հարյուր տասնհինգ տարի (1338-1453թթ.):