добавить материал CONTACTS
Ռուսաց դիվանագիտությունը Յոթնամյա պատերազմի տարիներին «ԴԻՎԱՆԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ-ԱԼՖԱ. ՆԵՐԿԱՅԻ ՄԱՐՏԱՀՐԱՎԵՐՆԵՐԸ և ԱՊԱԳԱՅԻ ՊԱՏԿԵՐԸ» ԵՐԿՕՐՅԱ ՖՈՐՍԱՅԹ ՆԻՍՏ 18-րդ դարի ռուս նշանավոր դիվանագետները Հատուկ ծառայությունները սահմանադրական ժողովրդավարության կայացման պայմաններում (ՌԴ օրինակով) Լրտեսական գործունեության դերը պետական անվտանգության գործում Քրդական հարցը Թուրքիայի Հանրապետությունում Վրացական տարածքային պահանջատիրության հարցը խորհրդա-թուրքական հարաբերությունների լույսի ներքո (1945-1953 թթ.) ՆԱՄԱԿ ԼԱՎՐՈՎԻՆ ԵՐԿՐԱՅԻՆ ԿՅԱՆՔԻՆ ՀՐԱԺԵՇՏ ՏՎԵՑ ԱՐՄԱՆ ՆԱՎԱՍԱՐԴՅԱՆԸ ՉԵՆԳԻԶ ԱՔԹԱՐ․ «ԹՈՒՐՔԱԿԱՆ  ԱՆՀԱՆԳՍՏՈՒԹՅՈՒՆԸ»
LE MALAISE TURC MEMORANDUM OF UNDERSTANDING WAS SIGNED BETWEEN ARMENIAN “CHINA-EURASIA” COUNCIL AND THE SCO CHINESE COMMITTEE ON GOOD NEIGHBOURLINESS, FRIEN ARMENIAN SCHOLAR MHER SAHAKYAN WAS ELECTED AS A MEMBER OF THE ADVISORY BOARD OF THE INTERNATIONAL INSTITUTE FOR PEACE A DECLASSIFIED TOP SECRET CIA REPORT ON THE NAGORNO-KARABAKH CONFLICT JERUSALEM ARMENIAN PATRIARCHATE’S LAWSUIT ADVANCES THROUGH TURKISH COURTS WAR OF WORDS AT THE UN GENERAL ASSEMBLY BETWEEN ARMENIA, AZERBAIJAN AND TURKEY CAMPAIGN TO STOP KILLER ROBOTS «UNETHICAL» & «IMMORAL»: BOB WORK ACADEMIC SEMINAR EUROPE GOES SILK ROAD THROUGH ARMENIA TOOK PLACE IN YEREVAN REACHING A DURABLE PEACE IN THE NAGORNO-KARABAKH CONFLICT AMERICA HAS NO RIGHT TO TELL ARMENIA NOT TO SEND A HUMANITARIAN SQUAD TO SYRIA
ԴԻՎԱՆԱԳԵՏՆԵՐԻ ՆԱԽԱՀՈՐ ԲԱՐՈՅԱՀՈԳԵԲԱՆԱԿԱՆ ԴԻՄԱՆԿԱՐԸ
  Հնում աստվածները շատ-շատ էին: Նրանցից մեկին` Զևսի որդի Հերմեսին հանձնարարվեց տիրություն անել դիվանագիտությանն ու դիվանագետներին: Այս Հերմեսը բազմաշնորհ և բազմապրոֆիլ աստված էր: Նրա իրավասության տակ էին զբոսաշրջությունը, մշակույթը, գիտությունն ու կրթությունը, առևտուրը, խաշնարածությունը, սպորտը և այլն: Իսկ երբ մարդիկ մեռնում էին, Հերմեսը կազմակերպում էր նրանց ճանապարհորդությունը դեպի Հադեսի ստորգետնյա տխուր թագավորություն. ուներ թաղման բյուրոյի պես մի բան: Նա էր կառավարում մարդկանց քունն ու երազը և էլի շատ բաներ: Այս բոլորը` դեռ ոչինչ: Հերմեսը նաև գողերի և խաբեբաների աստվածն էր: Համաշխարհային կերպարվեստում նրան պատկերել են ձեռնածուների նման` սրածայր մորուքով, երկար թիկնոցով, փոքրիկ փայտիկը ձեռքին, թևավոր մաշիկներով, որպեսզի սրաթռիչ ընթանա և հիպնոսացնի մարդկանց, մի խոսքով` հիմարացնի: Եվ այդ աճպարարը` խաբեբաների և գողերի «շեֆը», որոշում է ընդարձակել իր տիրույթները` դրանց ավելացնելով մի նոր ոլորտ, այն էլ ի՛նչ ոլորտ` դիվանագիտությունը: Նրան դուր են գալիս միջազգային հարաբերություններն ու արտաքին քաղաքականությունը, և ցանկանում է լինել դիվանագետներին «նայողը»: Ցանկանալ, այսօրվա արտահայտությամբ, Հերմեսի համար նշանակում է ունենալ: Նրա սրտի ուզածը տեղն ու տեղը կատարվում է, քանի որ նա ոչ ավել, ոչ պակաս գլխավոր աստծու` Զևսի որդին է: Այսինքն` «նրա դեմ խաղ չկա» ո՜չ գետնի վրա, ո՜չ էլ երկնքում: Ցավալիորեն մեզ ծանոթ երևույթ է, այնպես չէ՞: Իսկ ի՞նչ է` հիմա դիվանագիտության նկատմամբ հետաքրքրությունը նվազե՞լ է: Ամենևին: Փոքր Հայաստանն այնքան դիվանագետ է «արտադրում», որ եթե մենք դեսպանություններ բացենք անգամ Բարբադոսում և Պապուա Նոր Գվինեայում, դարձյալ դիվանագետների գործազրկություն կլինի հանրապետությունում: Նշենք, որ այդ Զևսն ինքը նույնպես առանձնապես չի փայլել բարոյական նորմերով: Նման եզրակացության ես գալիս, երբ տեղեկանում ես, թե ինչ չափանիշներով է նա որոշում որդուն կարգել դիվանագետների «տանիք»: Զևսին հիացնում են, օրինակ, Հերմեսի ճարպկությունն ու աչքաբացությունը, երբ վերջինս իր ծնված օրը նշում է գողությամբ: Նա մորից` Մայայից, գաղտնի դուրս է գալիս օրորոցից, գողանում է եղբոր` Ապոլլոնի կովերը, վաճառում դրանք, ապա վերադառնում ու պառկում իր տեղը: Դժվարը, ասում են, առաջին քայլն է: Հետո կատակով նա «թռցնում « է Ապոլլոնի ոսկե նետն ու աղեղը, մյուս եղբոր` պատերազմի աստված Արեսի թուրը, ծովերի աստված Պոսեյդոնի եռաժանին և Զևսի գավազանը: Սա արդեն, համաձայնեք, ո՜չ մանկական չարաճճիություն է, ո՜չ էլ գողամոլություն (կլեպտոմանիա):

  Եթե Հերմեսն ուժեղ «մեջք» չունենար, նրա դեմ հավանաբար քրեական գործ հարուցեին: Մինչդեռ այս ամենն այնքան է ոգևորում հայրիկին, որ նա Հերմեսին հետագայում տալիս է նոր` ավելի պատասխանատու հանձնարարություններ: Այսպես` որդուն ուղարկում է ազատելու իր Իո սիրուհուն: Հերմեսը սուրում է այն լեռան գագաթը, որտեղ հարյուրակնյա Արգոսը հսկում էր Իոյին: Նա իր խոսքերով քուն է բերում Արգոսի աչքերին. ճարտասանությունը դիվանագետի կարևոր հատկություններից է: Ու հենց որ նրա հարյուր աչքերը փակվում են, Հերմեսը դուրս է քաշում կեռ սուրը և մի հարվածով թռցնում Արգոսի գլուխը: Իսկ քիլերությունը ոչ մի կերպ չի տեղավորվում դիվանագետի գործունեության շրջանակներում: Հերմեսի արկածները սրանով չեն ավարտվում: Նրա մատը խառն է նաև այլ մութ գործերի: Նա, օրինակ, դրդում է Պանդորային բացելու արկղը, որը լիքն էր մարդկության համար բազում դժբախտություններով, հիվանդություններով ու ցավերով: Վերջանում է դրախտը երկրի վրա: Մարդիկ առ այսօր տառապում են այդ կնոջ երեսից: Իսկ որ Հերմեսը, բառիս լայն իմաստով, փչացրել է Պանդորային, հայտնի փաստ է և՜ երկնքում, և՜ երկրում: Դիվանագետների հայրը նրա սիրտը փոխել է շան սրտով: Եվ նա սկսել է շնանալ, խաբել, գողանալ, դարձել է որկրամոլ, անզուսպ` զարդերի ու սեքսի նկատմամբ: Հապա Հերմեսի այցելությո՛ւնը Կովկասյան լեռներում հոր` Զևսի շղթայագամած Պրոմեթևսին` մարդկանց բարերարին և բարեկամին, ազնվագույն հերոսին, որի հետ Հերմեսը խոսում է դիվանագետին ոչ վայել, անպատկառ լեզվով: Մի խոսքով` հայր ու որդի արժեն իրար: Իսկ Հերմեսն իր բարոյական նկարագրով ոգևորել է հետագա սերունդների բոլոր կազանովաներին, դոնժուաններին և լովելասներին: Նա բազմաթիվ «անցողիկ» սերեր ուներ և պաշտոնական երկու սիրուհի` ստորգետնյա թագավորության աստվածուհի Պերսեփոնեն և սիրո ու գեղեցկության աստվածուհի Աֆրոդիտեն: Առաջինի հետ նա հանդիպում էր, երբ հանգուցյալներին ուղեկցում էր ստորգետնյա թագավորություն: Այսինքն` չարաշահում էր իր պաշտոնական դիրքը և «ժամանակ չէր կորցնում» գործուղումների ժամանակ: Իսկ Աֆրոդիտեի հետ` ամեն տեղ և ամեն առիթով: Հիշողությունը թարմացնելու համար խորհուրդ ենք տալիս ևս մեկ անգամ ընթերցել Հոմերոսի «Ոդիսականը»: Այս բոլորն իմանալով՝ այսօրվա դիվանագետները տարակուսած հարցնում են մեկմեկու. «Լա՜վ, ո՞րն էր մեր մեղքը, որ այդ վարնոցին փաթաթեցին մեր վզին: Այդքան աստվածների մեջ չկա՞ր մեկ ուրիշը»: Այդուհանդերձ, եկեք անարդար և աչառու չլինենք և Հերմեսին չներկայացնենք միակողմանի` որպես հրեշի, աթենքյան փողոցի վերջին ստահակի և սինլքորի: Չմոռանանք, որ լավ թե վատ՝ նա մեր դիվանագետների նախահայրն է, իսկ ծնողներին, ինչպես գիտեք, չեն ընտրում: Ի դեպ, անտիկ որոշ աղբյուրներ Հերմեսին ներկայացնում են հմայիչ, անգամ խարիզմատիկ երիտասարդ, հմուտ և հաջողակ դիվանագիտական գործերում, փայլուն բանակցող, որը կարողանում էր հեշտությամբ օգտաշատ և վստահելի կապեր ստեղծել, տիրապետում էր մարդկանց համոզելու և իր կողմը գրավելու գաղտնիքներին: Ի տարբերություն հին հունական դպրոցի շատ դիվանագետների, որոնք հաճախ էին խախտում գաղտնապահության կանոնները և թույլ տալիս ինֆորմացիայի արտահոսք, Հերմեսը փակբերան է: Նա, հավանաբար, գուշակել է, թե ինչ պետք է ասեր Պլուտարքոսը. «Բնությունը մարդու մեջ ոչինչ այնպես չի սահմանափակել, ինչպես լեզուն, դրա առաջ կարգելով ատամների պահակախումբ»:

  Պատահական չէ, որ այն ամենը, ինչը հուսալիորեն փակ է, կոչվում է հերմետիկ` ի պատիվ Հերմեսի: Բայց ամենագլխավորը. չմոռանանք, որ Հերմեսն է սահմանել դեսպանների անձեռնմխելիության կարգավիճակը, որը վավերացրել է ամենակարող Զևսը: Մենք Հերմեսին ենք պարտական նաև գեղագիտական այն հաճույքի համար, որը մեզ պարգևում է նրա կերպարը արվեստի գլուխգործոցների միջոցով: Հերմեսը ոգեշնչել է քանդակագործներ Պրակսիտելին, Թորվալդսենին, հանճարեղ նկարիչներ Կորեջիոյին, Տինտորետոյին, Վերոնեզեին, Ռուբենսին, Լորենին: Հանուն այս ամենի, Հերմեսի նկատմամբ կարելի է ներողամիտ լինել: Չմոռանանք նաև նրա անունով գործող միջազգային ֆիրմաները, որոնց բարձրորակ արտադրանքից հաճույքով օգտվում են գեղեցիկ իրերի սիրահարները, այդ թվում՝ հենց դիվանագետները:

Արման Նավասարդյան
Արտակարգ եւ լիազոր դեսպան
ԱՐՄԱՆ ՆԱՎԱՍԱՐԴՅԱՆ. ԴԻՎԱՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄՆԵՐ
3267 reads | 12.01.2013
|
Войдите:
avatar

Մուտքանուն:
Գաղտնաբառ:
Գաղտնաբառի հիշեցում| Գրանցում
Copyright © 2023 Diplomat.am tel.: +37491206460, +37499409028 e-mail: diplomat.am@hotmail.com