Պետության արտաքին քաղաքականության և դիվանագիտության իրագործման մեջ կարևոր նշանակություն ունի նաև պատմությունը, որն ամեն ազգ, ամեն էթնոս աղավաղում է` չմոռանալով աղավաղել մյուս ազգերի պատմությունը, որոնց նկատմամբ ունի  հատուկ, բացասական դիրքորոշում։ Արդյունքում այդ ազգերին վերագրվում են բացասական հատկանիշներ և արգահատելի էթնիկական նշաններ։ Այլոց պատմությունը չարանենգորեն աղավաղող և կեղծող պետությունները ճգնում են սուբլիմացնել սեփական պատմությունը և իրենց գործիչներին, իսկ երբ այդ կեղծարարները չունեն առանձնակի նվաճումներ, ապա նրանց սուբլիմացիան ընդունում է այլանդակ և պաթոլոգիական ձևեր։

«Գարդենիա Լեբնիզ Ֆարմս» ընկերությունը 2014 թվականին հիմնվեց Հայաստանում`  նպատակ ունենալով «պեկան» տեսակի ամերիկյան ընկույզի այգիներ հիմնել։  Հիմնականում գյուղատնտեսության ոլորտի բիզնեսում մասնագիտացած այս ընկերության արտադրանքն արտահանվում է աշխարհի ավելի քան 40 երկրներ: Ինչո՞ւ և ինչպե՞ս լիբանանյան ընկերությունը որոշեց նաև Հայաստանում գործունեություն ծավալել, Diplomat.am-ը զրուցեց Հայաստանում «Գարդենիա Լեբնիզ Ֆարմս» ՍՊԸ-ի հիմնադիր Նիկոլաս Աբու Ֆայսալի հետ, ով լիբանանցի գործարար է և հանդիսանում է “Gardenia Grain D’or” լիբանանյան ընկերության սեփականատերը:

Մեր ա. հանդիպման ժամանակ, այսինքն`1982 թ-ին, թե ինչպես իմ նայիվ, ռոմանտիկ մտածողությամբ, որով հավատում էի, թե Սովետական միության մեջ ազգային հարցերը լուծված են, կամ ինչպես էի ոգևորությամբ հավատում Թուրքիայի ձախակողմյան ուժերին, պատմեցի, թե ինչպես էի զարմացրել նրան…

Ես կարծում եմ՝ ընդհանրապես ժամանակն է վերանայել մեր ամբողջ դիվանագիտական կորպուսի գործունեությունը՝ հատկապես ԱՊՀ երկրներում՝ նկատի ունենալով, որ ճնշող մեծամասնությունն այնտեղ աշխատում են ոչ պրոֆեսիոնալներ: Դիլետանտությունը գրագիտության ամենաանընդունելի երեւույթն է: Պրոֆեսիոնալիզմը եւ դիլետանտիզմը անհամատեղելի են որպես գործառույթ:

Եփրեմի մարմնեղէն-շիրմային մասունքները, սակայն, իրենց յաւիտենական հանգրւանն են գտել Թեհրանի հինաւուրց Ս. Աստւածածին եկեղեցու անկիւնային շրջափակում, իր կիսանդրի արձանով:

Հայապահպան գործունեությունն առաջին հերթին սկսում եմ իմ ընտանիքից, որտեղ ամուսինս ազգությամբ սերբ է, իսկ մեր դստրիկը՝սերբահայ: Այն, որ իմ երեխան, իր ծննդավայրում՝ Սերբիայում, երկու տարեկանից սկսած գործածում է հայերենը սերբերենին համահավասար, իմ ամենամեծ հաջողությունն է:

Լրացավ ՀՀ ԳԱԱ արևելագիտության ինստիտուտի տնօրեն, թուրքագետ Ռուբեն Սաֆրաստյանի 60-ամյակը: Սաֆրաստյանը ԳԱԱ ակադեմիկոս է 2014-ից, պատմական գիտությունների դոկտոր (2009 թ.), պրոֆեսոր (2007 թ.), ՀՀ Նախագահին կից Հանրային խորհրդի Կրոնի, սփյուռքի և միջազգային ինտեգրման հանձնաժողովի նախագահ:

Ինչ հաշվարկ էր արել Արարիչը, որ տարիներ առաջ գործող Սփյուռքահայության հետ Մշակութային Կապի Կոմիտեի ավագ խորհրդական, երևանցի մի տղեկի «բաժին» էր տվել աճյուններ, այն էլ ինչպիսի, ոչ միայն հասցնել Հայրենիք, այլև գործող կազմակերպիչը լինել նրանց հուղարկավորության:

Յաշար Քեմալի մահը պետական սուգ համարեցին նույնիսկ թուրք պաշտոնյաները՝ շեշտելով, որ նա Թուրքիայի մշակույթը բարձրացրեց նոր մակարդակի: Թուրքիայի, բայց ոչ թուրքական մշակույթը: Կյանքի ընթացքում Քեմալը միշտ հայտարարել է, որ պետք է հարգել օտար մշակույթները, սովորել դրանցից և կատարելագործել սեփականը: 1951-ին լինելով վանեցի քուրդ՝ Յաշար Քեմալը հանդես եկավ հայկական հազարամյա արժեքը պահպանելու նախաձեռնությամբ՝ թուրքերին ու քրդերին համոզելով գոնե մեկ անգամ չանել ոճրագործություն:

Մարկեսի մահվանն առաջիններից արձագանքեցին ՌԴ նախագահ Պուտինն ու ԱՄՆ նախագահ Օբաման: Նրանց ցավակցական հեռագրերից պարզ դարձավ, որ Օբամայի երիտասարդության շրջանի ամենասիրելի գրողը Գարսիա Մարկեսն էր: ԱՄՆ նախագահն անգամ գրողի ընծայագրով գիրք ունի, որը մինչ օրս պահում է՝ իբրև մասունք: Պուտինն էլ, պարզվում է, գրողի մեծ երկրպագուներից է...

Մեր աշխարհը հայրիշխանական է: Այն գերիշխանության ու ենթակայության աշխարհ է: Անհիշելի ժամանակներից իշխողը միշտ էլ եղել է տղամարդը, ենթարկվողը` կինը: Հույն հանճարեղ փիլիսոփա Սոկրատեսը ժամանակին պնդում էր, որ կենդանի էակի համար երջանկություն է համարում երեք հանգամանք. որ մարդ է, ոչ թե անասուն, որ հույն է և տղամարդ, ոչ թե կին: Ի՞նչ արած, այդպիսին էր ժամանակին քաղաքակրթությունը:

Բարեկա՛մս, «ո՞ւմ տարածքում է սարը» հարցը լսել չեմ ուզում, իսկ պատասխանելուՙ բերանս չի բացվում... դո՛ւ գտիր այդ հարցի պատասխանը, չէ՞ որ դու այն դիվանագետն ես, որ համարձակություն ու ազնվություն ունես քո հարցազրույցներում ասելուՙ չգիտեմ: Կգտնվի արդյոք մեկը, որը հրապարակավ հայտարարի, թե ինքն ինչ-որ բան չգիտե, քո այդ կեցվածքը հիրավի դիվանագետին է վայել:

Սիրելի են այն մարդիկ, որոնք հոգով ու խելքով միշտ երիտասարդ են եւ առաջացած տարիքում էլ ժողովրդին ասելիք ու տալիք ունեն: Դրա համար էլ ՀՀ արտակարգ եւ լիազոր դեսպան Արման Նավասարդյանին, որը դիվանագիտությանը նվիրված արժեքավոր գրքերի հեղինակ է, ճանաչված քաղաքագետ, Հայ-ռուսական (Սլավոնական) համալսարանում ամբիոնի վարիչ, ի դեպ` այդ պաշտոնը ստացել է վերջերս, չեմ ուզում ասել`«Շնորհավոր ծննդյանդ 75-ամյակը», այլ`«Շնորհավոր ծննդյանդ հոբելյանը. իմաստուն, շատերի սերն ու հարգանքը վայելող երիտասարդ Արման Նավասարդյան»:

Խոսքը ԽՍՀՄ եռակի չեմպիոն, ծանրամարտիկ Սերգո Համբարձումյանի մասին էր: Հայաստանի ԿԿ Կենտկոմի նորանշանակ քարտուղարը Կրեմլ էր մեկնել: Ստալինը մոտենում է նրան ու հարցնում . «Որտե՞ղ է Սերգո Համբարձումյանը: Նա ինձ պետք է»:

‹‹Կինը քաղաքականության մեջ›› բառակապակցությունն առաջացնում է շատերի բացասական հակազդեցությունը, քանի որ գոյություն ունի կարծրատիպ` ըստ որի կնոջ տեղը խոհանոցն է: Ցավոք այդ կարծրատիպը դեռևս կենսունակ է, չնայած նկատվում է կանանց աշխուժություն կյանքի տարբեր բնագավառներում, այդ թվում քաղաքականության մեջ:

Իմ կինը բողոքական է, ես` քրիստոնյա, իմ թոռը հիմա ապրում է հրեական ընտանիքում, իմ աղջիկ թոռնիկը ալժիրցի-մահմեդական է, իմ որդու կինը` մոլի կաթոլիկ: Իսկական Benetton ընտանիք:

1982թ-ի հունիսի 3-ի գիշերն էր, երբ նա դուրս եկավ Լոնդոնի շքեղ հյուրանոցներից մեկից, որտեղ մասնակցում էր խնջույքի... Հյուրանոցից քիչ հեռու նրա վրա են հարձակվում երեք դիմակավորված անձինք և կրակ բացում: Գլխին ստացած ծանր հրազենային վնասվածքով տեղափոխվում է հիվանդանոց, որտեղ շուրջ 3 ամիս գտնվում է կոմայի մեջ:

Հայաստանում մոռանում են, որ տասնյակ տարիներ ներկայացնելով հզոր Խորհրդային Միությունը` մենք պաշտպանել ենք նաև նրա շահերը: Այսօր, երբ այդ պետությունը չկա, մեզ` պաշտոնաթող հայազգի դեսպաններիս, իրավաժառանգության առումով կարելի կլիներ դիտել նաև որպես Հայաստանի դիվանագետներ և մեր նկատմամբ սահմանել որոշակի կարգավիճակ: Դրանից հանրապետությունը միայն կշահեր:

Մահվանից առաջ Կաֆկան խնդրում է իր մտերիմներին այրել իր բոլոր ստեղծագործությունները: Նրա սիրելին` Դորա Դիմանտը, ով իրեն Դորա Կաֆկա էր անվանում, հենց այդպես էլ վարվում է այն գործերի հետ, որոնք իր մոտ էին: Սակայն Ֆրանց Կաֆկայի մտերիմ ընկեր Մաքս Բորդը չի կատարում ընկերոջ վերջին խնդրանքը:

Այսուհանդերձ, Կադաֆին 2001թ. սեպտեմբերի 11-ից հետո 180 աստիճանով փոխեց իր քաղաքական դիրքորոշումը` հայտարարելով որ Լիբիան հրաժարվում է մասսայական ոչնչացման զենքից և ամերիկացիներին փոխանցելով հետախուզական տվյալներ Իրաքի վերաբերյալ: Այնուհետև գնդապետը փակեց իր տարածքներում տեղակայված ճամբարները, որոնք պատրաստում էին ահաբեկիչներ, դադարեց սպառնալ Իսրայելին, խոստացավ ֆինանսական աջակցություն ցույց տալ Լոկերբիի զոհերի ընտանիքներին:

Երբ իրաքյան զորքերը ներխուժեցին Քուվեյթ, Հակոբովն արդեն այնտեղ չէր: Սխալ կլինի կարծել, որ Հակոբովը, Քուվեյթում զբաղվելով ռազմական դիվանագիտությամբ, մոռացել էր իր հիմնական կոչումը` տնտեսական դիվանագիտությունը: Ամենևին: Մշտապես ծանրաբեռնված սեփական երկրի տնտեսական զարգացման հոգսով` նա համոզել է էմիրին ֆինանսական համագործակցության գնալ Ռուսաստանի հետ, որն այդ ժամանակ խոշոր ներդրումների խիստ կարիք ուներ:

Ախալցխայի Սուխլիս գյուղի Հակոբովների ընտանիքը հայտնվեց սովի ճիրաններում: 6-ամյա Պողոսի մայրը թոքախտով անկողին ընկավ և այլևս ոտքի չկանգնեց: Իսկ գյուղում մոլեգնում էր կուլակաթափությունը և կոլեկտիվացումը: Այդ գործով Թիֆլիսից ժամանած հին բոլշևիկ հայազգի Օսիպովը նկատեց սնդիկի պես շարժուն և ժիր Պողոսին: Առաջարկեց հորը երեխային «տալ իրեն»:
-Հետո, ինձ Գիքորի պես տարան քաղաք,- կատակում է Հակոբովը:

Սմոլենսկի հրապարակում Պողոս Հակոբովին անվանում են «Արաբագետների կնքահայր»: Անվանումը գոյության իրավունք ունի: Նա քառորդ դար աշխատել է արաբական երկրներում, որից 16-ը` Եգիպտոսում, ղեկավարել է նախարարության Միջին Արևելքի երկրների վարչությունը:

1894թ. նա նշանակվում է պարսից Նասեր էդ Դին շահի արքունիքի գլխավոր թարգմանիչ, որով և սկսվում է Մասեհյանի երկարամյա դժվարին ու բարդ դիվանագիտական և թարգմանչական գործունեությունը:

Երբ կյանքի վերջին տարիներին աշխատում էր կենտրոնական ապարատում, վարչության պետերից մեկը հեռախոսով հրավիրում է նրան՝ թարգմանելու իր հանդիպումը ինչ-որ դեսպանի հետ: Սերգեյը արժանապատվորեն մերժում է` ասելով, որ ինքը կարճ տաբաթով տղա չէ, իսկ նման մակարդակի թարգմանությունների համար կան երիտասարդ դիվանագետներ: Առաքելյանի ճիշտ, դիվանագիտական էթիկայից բխող պատասխանը պատճառ է դառնում` նրա դեմ տարվող գաղտնի հալածանքի: