ՂՈՒՐԱՆ, ՍՈՒՆՆԱ, ԻՋՄԱ ԵՎ ԿԻՅԱՍ

ՀԱԼԱԼ ԵՎ ՀԱՐԱՄ

Հայաստանը որպես հոգեբանական պատերազմի թիրախ

Ունքյար-Իսքելեսի պայմանագիրը դարձավ ռուս-անգլո-ֆրանսիական հակամարտության սրման պատճառներից մեկը, որից հետո Ռուսաստանը մերձեցման եզրեր էր փնտրում Պրուսիայի և Ավստրիայի հետ:

Ալեքսանդրին հասկացրեցին, որ Նապոլեոնը Տիլզիտում պարզապես խաբել է իրեն՝ տալով խոստումներ, որոնք ամրագրված չեն պայմանագրում: Միակ բանը, որ Ռուսաստանի և Ֆրանսիայի ներկայացուցիչներ Ռումյանցևի և Շապանիի միջև ստորագրվեց Էրֆուրտում (1808թ. հոկտեմբերի 12), դա ռուս-ֆրանսիական կոնվենցիան էր՝ վերահաստատելով Տիլզիտի պայմանավորվածությունները:

Հոդվածը վերաբերում է Ալեքսանդր Մակեդոնացու հոր՝ Փիլիպոս 2-րդի գործունեությանը:

Հոդվածը վերաբերում է 18-րդ դարում տեղի ունեցած ամենաարյունալի և մասշտաբային պատերազմներից մեկին՝ Յոթնամյա պատերազմին (1756-1763թթ.):

2023 թվականի ապրիլի 6-7-ը Երևանի Գիտության և մշակույթի ռուսական կենտրոնը (Ռոսսոտրուդնիչեստվոն Հայաստանում) կկազմակերպի «Դիվանագիտություն-ալֆա. ներկայի մարտահրավերները և ապագայի պատկերը» երկօրյա ֆորսայթ նիստ՝ Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականության ոլորտի փորձագետներ Ս.Մ.Մարկեդոնովի և Ա.Ա.Տոկարևի մասնակցությամբ (ՌԴ ԱԳՆ Մոսկվայի միջազգային հարաբերությունների պետական ինստիտուտից)։

Տասնամյակներ և հարյուրամյակներ շարունակ ու ըստ էության համաշխարհային դիվանագիտության գրեթե բոլոր պատմափուլերում կարևորագույն առանցքային և բեկումնային նշանակության քաղաքական հիմնահարցերը գերազանցապես լուծվում էին ուժի դիրքերից ու հատկապես պատերազմներում հաղթողի իրավունքով: Հետևապես դիվանագիտությունը ստորադասվում է արտաքին քաղաքականության հիմնախնդիրներին, ծառայում դրանց նպատակասլաց և անթերի իրագործմանը:

Աշխատանքում վերլուծված են հատուկ ծառայությունների տեղն ու դերը սահմանադրական ժողովրդավարության կայացման պայմաններում՝ կենտրոնանալով ՌԴ օրինակի վրա: Սույն աշխատանքում բացահայտված է, որ ազգային անվտանգությունը կարևոր է ցանկացած հասարակության բարեկեցության համար, բայց սահմանադրական ժողովրդավարություններում ազգային անվտանգությունը նշանակում է քաղաքացիական համերաշխություն, խաղաղության և մարդու իրավունքների պաշտպանության ապահովման միջոց:

Լրտեսությունն օտարերկրյա հատուկ ծառայությունների անօրինական հետախուզական գործունեությունն է որևէ այլ պետության տարածքում, ինչը համարվում է պաշտոնապես գաղտնի տեղեկության գողություն այլ երկրի հատուկ ծառայությունների կողմից: Լրտեսությունը պետական իշխանության դեմ ուղղված հանցագործություն է։ Այդ հանցագործության սուբյեկտներ են օտարերկրյա քաղաքացիները կամ քաղաքացիություն չունեցող անձինք։

Թուրքիան ինչ-որ առումներով hրաժարվել է իր երկարատև ընդդիմադիր դիրքորոշումից Իրաքի քրդական անկախության հետ կապված մի շարք պատճառներից ելնելով, որոնք բխում են Թուրքիայի ներքին քաղաքականությունից, Թուրքիայի էներգետիկ կարիքներից և տնտեսական հրամայականներից ու քաղաքական անորոշության աճից Իրաքում և Սիրիայում: Մինչև հակասությունների վերսկսումը Թուրքիայի և Քուրդիստանի աշխատավորական կուսակցության միջև, Թուրքիայի կառավարությունը քաղաքական որոշում կայացրեց լուծել հակամարտությունը Թուրքիայի քրդերի հետ՝ համաձայնելով թույլատրել քրդերի քաղաքական հավաքները և պաշտպանել սոցիալական և մշակութային իրավունքները:

Թուրքիայի իրականացրած հակախորհրդային քաղաքականությունը Երկրորդ աշխարհամարտի տարիներին հանգեցրել է «նյարդերի պատերազմին»: Ավելին 1945 թ. Հայկական տարածքային պահանջատիրության հետ համատեղ առաջին անգամ առաջ է քաշվել նաև վրացականը, որն անակնկալ էր թե Թուրքիայի և թե միջազգային տերությունների համար։ Մինչ դեռ Խորհրդային Վրաստանի իշխանություններն ու մշակույթային գործիչները մեծ աշխատանք էին տանում այս ուղղությամբ, նշելով, որ «վրացիների դարավոր երազանքը կարող է դառնալ իրական միայն խորհրդային իշխանության շնորհիվ»։

Հարգելի Սերգեյ Վիկտորովիչ,
Լեռնային Ղարաբաղի խնդրի կարգավորման Ձեր Պլանը Ռուսաստանի Դաշնության, Ադրբեջանի Նախագահների և Հայաստանի Վարչապետի 9 նոյեմբերի 2020թ. համատեղ հայտարարությամբ սրընթաց կյանքի կոչվեց, կարող եք տոնել: Ըստ համաձայնագրի՝ բոլոր ուղղություններով ճանապարհային հաղորդակցությունները պետք է ապաշրջափակվեն, սակայն ողջ աշխարհի հայերի նվիրատվությունների հաշվին վերջին տարիների ընթացքում կառուցված Վարդենիս (Հայաստան) – Քարվաճառ-Մարտակերտ (ԼՂՀ) հոյակապ մայրուղին այժմ շրջափակված է Քարվաճառից մինչև Դադիվանք, և Մարտակերտի ու հարակից շրջանների բնակիչները գործնականում զրկված են Հայաստան մուտք գործելու հնարավորությունից: